Kavunda (<em>Cucumis melo</em> L.) Üstün Nitelikli Bitki ve Meyve Özelliklerine Yönelik Gen Havuzu Oluşturulması

Emine Barsal & Ahmet Naci Onus

doi:https://doi.org/10.29329/ijiasr.2021.379.3

Original article | Open Access
International Journal of Innovative Approaches in Science Research 2021, Vol. 5(3) 139-162

Kavunda (Cucumis melo L.) Üstün Nitelikli Bitki ve Meyve Özelliklerine Yönelik Gen Havuzu Oluşturulması

Emine Barsal & Ahmet Naci Onus

pp. 139 - 162 | DOI: https://doi.org/10.29329/ijiasr.2021.379.3

Published online: October 11, 2021 | Number of Views: 93 | Number of Download: 424

Download PDF

Abstract

Kavun tüm Dünyada ve Türkiye’de de yetiştiriciliği yapılan en önemli sebze türlerinden biridir. Türkiye’de yetiştirilen en önemli 2 kavun tipi Galia ve Kırkağaç’tır. Bu çalışmanın amacı, her iki tip için ıslah amaçlı gen havuzu (popülasyon) oluşturma ve bu oluşturulan popülasyonlardan kendileme ve seleksiyon metodları ile kaliteli yarıyol ıslah materyali (F3 ve F4 hatları) seçimi ve karekterizasyonunun yapılmasıdır. Bu çalışma piyasada yetiştirilen/popüler 5 adet Galia F1 ve 8 adet Kırkağaç F1 çeşiti ile yürütülmüştür. Ayrıca bu hibritler arasında yeni melezler yapılmıştır. Popülasyonlardan seçilmiş F3 ve F4 hatların bitki ve meyve gözlemleri yapılmış ve sera koşullarında doğal inokülasyonla külleme dayanımları kontrol edilmiştir. Yapılan ölçüm ve gözlemler UPOV Kavun Tanımlama Listesi kriterlerinin modifiye edilmesiyle yapılmıştır.Daha sonra seçilmiş yarıyol ıslah materyallerinin en önemli özellikleri TBA ve Kümeleme analizleri ile istatistiki olarak test edilmiştir. Yapılan istatistiki analize göre, hatlara yapılan gözlemler arasındaki korelasyonlar belirlenmiş, ayrıca analiz edilen hatlar için dendogram oluşturulmuş ve bununla hatlar arası akrabalık dereceleri gözlenmiştir. Istatistiki analizi yapılan seçilmiş kaliteli 55 Galia F3 ve 46 Galia F4 hatları arasında oldukça yüksek genetik çeşitlilik bulunduğu görülmüştür. Erkencilik genetik çeşitliliğe etkisi en etkin olan özellik olarak bulunmuştur. 128 adet Kırkağaç F3 ve 122 adet Kırkağaç F4 hatların istatistik analizi sonucunda yine genetik çeşitliliğin oldukça yüksek olduğu görülmüştür. F3 hatlarda meyvede pütürlülük, F4 hatlarda ise TSS özelliğinin genetik çeşitliliğe etkisi en yüksek bulunmuştur. Oluşturulan dendogramlarda Galia F3 hatlarının 2 ana ve 6 alt küme oluşturduğu, Galia F4, Kırkağaç F3 ve Kırkağaç F4 hatları için 2 ana ve 7 alt küme oluştuğu görülmektedir. Ayrıca hatların şema üzerindeki dağılımına göre F1 ıslahında kullanılmak üzere birbirinden uzak olan hatlar belirlenmiştir. Sonuç olarak F1 ıslahında kullanılmak üzere bitki ve meyve özellikleri tanımlanmış ve yerel PM ırkı için dayanıklılığı belirlenmiş kaliteli 101 adet Galia ve 250 adet Kırkağaç yarıyol ıslah materyalleri elde edilmiştir.

Keywords: Seleksiyon, Islah Hattı, Yarı Yol Materyali, Fenotip, Kendileme

How to Cite this Article

APA 6th edition
Barsal, E. & Onus, A.N. (2021). Kavunda (Cucumis melo L.) Üstün Nitelikli Bitki ve Meyve Özelliklerine Yönelik Gen Havuzu Oluşturulması . International Journal of Innovative Approaches in Science Research, 5(3), 139-162. doi: 10.29329/ijiasr.2021.379.3

Harvard
Barsal, E. and Onus, A. (2021). Kavunda (Cucumis melo L.) Üstün Nitelikli Bitki ve Meyve Özelliklerine Yönelik Gen Havuzu Oluşturulması . International Journal of Innovative Approaches in Science Research, 5(3), pp. 139-162.

Chicago 16th edition
Barsal, Emine and Ahmet Naci Onus (2021). "Kavunda (Cucumis melo L.) Üstün Nitelikli Bitki ve Meyve Özelliklerine Yönelik Gen Havuzu Oluşturulması ". International Journal of Innovative Approaches in Science Research 5 (3):139-162. doi:10.29329/ijiasr.2021.379.3.

References

Anonim, 2020. TÜİK, Bitkisel Üretim İstatistikleri 2020. http://www.tuik.gov.tr/ [Google Scholar]
Bohn G.W., 1961. Inheritance and Origin of Nectarless Muskmelon. J.Heredity, 52: 233-237. [Google Scholar]
Chiang M.S., 1983. Inheritance of Clustered Flowers in Cabbage. J.Heredity, 74: 116. [Google Scholar]
Demir İ., Turgut İ., 1999. Genel Bitki Islahı (II. Basım) Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi, Bornova İzmir. 496:1-5 [Google Scholar]
Dryanovska O.A., 1983. Gynogenesis with High Doses of Gamma Radiation in Tomato. C.R.Acad. Bulgarea Sciences, 36: 541-544. [Google Scholar]
Kazanzhi V.G., Litovchenko B.K., Griga T.A., 1984. Study of Gamma Ray Mutants of French Bean. İn Geneticheskie Osnovy Selektsii Sel’skohozyaistvenykh Rastenii i Zhivotnykh, Zhuchenlo, A.A., Ed., Stiinca, Kishinev, Moldavia SSR, 86. [Google Scholar]
Mallick M.F.R., Masui M., 1986. Origin, Distribution and Taxonomy of Melons. Scientia Horticulture, 28, (3), 251-261 [Google Scholar]
Mc Creight J.D., Coffey M.D., Sedlakova B., Lebeda A., 2012. Cucurbit Powdery Mildew of Melon İncited by Podosphaera xanthii: Global and Western U.S. Perspectives. Proceedings of the Xth Eucarpia Meeting on Genetics and Breeding of Cucurbitaceae, October 15-18, 2012, Antalya-Turkey, eds.N. Sarı, İ.Solmaz, V.Aras, p.181-190. [Google Scholar]
Mishra S.N., Rastogi R., Verma J.S., 1982. Exposed Stigma Flower Mutant in Cowpea. Trop. Grain Legume Bull. 26: 2. [Google Scholar]
More T.A., Seshadri V.S., 1980. Studies on Heterosis in Muskmelon (Cucumis melo L.), Vegetable Science, 7: 27. [Google Scholar]
Pitrat M., Hanelt P., Hammer K., 2000. Some Comments on İnfraspecific Classification of Cultivars of Melon. Proceedings of Cucurbitacea 2000, Marc 19-23, Ma’ale Ha Hamisha, İsrael:29-36. [Google Scholar]
Pitrat M., 2012. Domestication and Diversification of Melon. Proceedings of the Xth Eucarpia Meeting on Genetics and Breeding of Cucurbitaceae, October 15-18, 2012, Antalya-Turkey, eds.N. Sarı, İ.Solmaz, V.Aras. p.31-41. [Google Scholar]
Robinson R.W., Decker-Walters D.S., 1997. Cucurbits, Cornell Uni. USA. p 24-173. [Google Scholar]
Sebastian P., Schaefer H., Telford I.R.H., Renner S.S., 2010. Cucumber (Cucumis sativus) and Melon (C.melo) Have Numerous Wild Relatives in Asia and Australia, and the Sisterspecies of Melons is from Australia. Proceeding of the National Academy of Sciences of the United States of America 107:14269-14273. [Google Scholar]
Serres-Giardi L., Dogimont C., 2012. How Microsatellite Diversity Helps to Understand the Domestication History of Melon. Proceedings of the Xth Eucarpia Meeting on Genetics and Breeding of Cucurbitaceae, October 15-18, 2012, Antalya-Turkey, eds.N. Sarı, İ.Solmaz, V.Aras. [Google Scholar]
Solmaz İ., Sarı N., Mendi Y.Y., Kacar Y.A., Kasapoğlu S., Killi O., Suyum K., Gürsoy I., Serçe S., Yıldırım E., 2009. The Characterization of Some Melon Genotypes Collected from Middle Anatolia and Eastern Anatolia Region of Turkey. The 4th International Cucurbitacea Symposium, September 21-26, Changsha, Hunan, China, 2009. [Google Scholar]
Şensoy S., Şahin U. 2012. Genetic Relationships Among Various Sihke Melon Landraces. Proceedings of the Xth Eucarpia Meeting on Genetics and Breeding of Cucurbitaceae, October 15-18, 2012, Antalya-Turkey, eds.N. Sarı, İ.Solmaz, V.Aras. [Google Scholar]
Telford I.R.H., Sebastian P., Bruhl J.J., Renner S.S., 2011. Cucumis (Cucurbitaceae) in Australia and Eastern Malesia, İncluding Newly Recognized Species and the Sister Species to C. melo. Systematic Botany 36:376-389. [Google Scholar]
Ünlü M., Ünlü A., 2012. A New Developed Test Method Against to the Melon Powdery Mildew (Podospharea xanthii) in İnvivo Conditions. Proceedings of the Xth Eucarpia Meeting on Genetics and Breeding of Cucurbitaceae, October 15-18, 2012, Antalya-Turkey, eds.N. Sarı, İ.Solmaz, V.Aras. [Google Scholar]
Yuste-Lisbona F.J., Lopez-Sese A.I., Gomez-Guillamon M.L., 2010. Inheritance of Resistance to Races 1,2 and 5 of Powdery Mildew in the Melon TGR-1551. Plant Breeding 129:72-75. [Google Scholar]

Volume 5 Issue 3

September 2021

All Articles