International Journal of Innovative Approaches in Science Research
Abbreviation: IJIASR | ISSN (Print): 2602-4810 | ISSN (Online): 2602-4535 | DOI: 10.29329/ijiasr

Research article    |    Open Access
International Journal of Innovative Approaches in Science Research 2022, Vol. 6(4) 235-251

Rhaponticoides mykalea (Hub.-Mor.) M.V.Agab. & Greuter'in Taksonomisi, Yayılışı, Hayat Döngüsü ve Ekolojik Gereksinimleri

Özkan Eren, Yelda Emek & Muhyettin Şentürk

pp. 235 - 251   |  DOI: https://doi.org/10.29329/ijiasr.2022.512.5

Publish Date: December 31, 2022  |   Single/Total View: 164/359   |   Single/Total Download: 214/542

PDF Download

Abstract

Rhaponticoides mykalea (aydıngaşağı), nadir ve Güneybatı Anadolu'ya endemik bir bitki türü olup Asteraceae ailesi üyesidir. Türün yayılış gösterdiği habitatlardaki popülasyonların büyüklüğü gün geçtikçe azalmaktadır. Endemik ve/veya nadir bitki türlerinin yok olmalarını engellemek için etkili yöntemler geliştirebilmek ancak bu türlerin yaşam döngülerinin, ekolojik gereksinimlerinin, popülasyonların büyümesini ve yayılış alanlarını genişletmesini sınırlayan faktörlerin belirlenmesi ve türe yönelik tehditlerin bertaraf edilmesi durumunda mümkün olabilir. Bu çalışmada, R. mykalea'nin taksonomisi, ülkemizdeki yayılışı, hayat döngüsü ve ekolojik gereksinimlerine ilişkin bilgiler verilmiştir. Rhaponticoides cinsinin Ruthenicae seksiyonunun bir üyesi olan R. mykalea'nin basionimi Centaurea mykalea'dir. R. mykalea toprak altı rizom gövdeye sahip çok yıllık, entemofil ve polikarpik bir geofittir. Hem rizomlarıyla vejetatif hem de tohumlarıyla generatif olarak çoğalır. Ancak doğal düşmanları türün tohumla çoğalmasını büyük oranda engeller. Doğu Akdeniz elementi olan R. mykalea, kalker anakayaya sahip killi tınlı topraklarda yayılış gösterir. Gölgeyi ve düşük pH'yı tolere edemez. Tür, deniz seviyesinden başlamak üzere 1200 m yüksekliğe kadar yayılış göstermektedir. Heliofit olan R. mykalea doğal habitatlarını tek yıllık ve oldukça hızlı büyüyen ruderal ve segetal birçok bitki türüyle paylaşmaktadır. Hayatta kalabilmek için bu türlerle rekabet etmek zorundadır. Popülasyonların doğal habitatlarında nesillerini sürdürebilmeleri, türün gelecek nesillere aktarımının sağlanabilmesi ve türe ait popülasyonların korunması için etkili kontrol programlarının geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır.

Keywords: Rhaponticoides mykalea, Aydıngaşağı, Endemik, Geofit, Taksonomi, Yaşam Döngüsü, Fenoloji

How to Cite this Article?

APA 7th edition
Eren, O., Emek, Y., & Senturk, M. (2022). Rhaponticoides mykalea (Hub.-Mor.) M.V.Agab. & Greuter’in Taksonomisi, Yayılışı, Hayat Döngüsü ve Ekolojik Gereksinimleri. International Journal of Innovative Approaches in Science Research, 6(4), 235-251. https://doi.org/10.29329/ijiasr.2022.512.5

Harvard
Eren, O., Emek, Y. and Senturk, M. (2022). Rhaponticoides mykalea (Hub.-Mor.) M.V.Agab. & Greuter’in Taksonomisi, Yayılışı, Hayat Döngüsü ve Ekolojik Gereksinimleri. International Journal of Innovative Approaches in Science Research, 6(4), pp. 235-251.

Chicago 16th edition
Eren, Ozkan, Yelda Emek and Muhyettin Senturk (2022). "Rhaponticoides mykalea (Hub.-Mor.) M.V.Agab. & Greuter’in Taksonomisi, Yayılışı, Hayat Döngüsü ve Ekolojik Gereksinimleri". International Journal of Innovative Approaches in Science Research 6 (4):235-251. https://doi.org/10.29329/ijiasr.2022.512.5
References
  1. Açık, L., Öztürk, F., Vural, M., Tugay, O. & Gürcan, I.S. (2009). Analysis of genetic variation among accessions of critically endangered Rhaponticoides iconiensis and Rhaponticoides mykalea based on RAPD and SDSPAGE markers. African Journal of Biotechnolology, 8(10), 2076-2082. [Google Scholar]
  2. Aytepe, H.A., & Varol, Ö. (2019). Observations on Muğla/Turkey population of Rhaponticoides mykalea. Biological Diversity and Conservation, 12(1), 21-26. [Google Scholar]
  3. Bilecenoğlu, D.K. & Gürbüz, P. (2021). Flavonoids from the Turkish endemic plant Rhaponticoides mykalea (Hub.-Mor.) M.V.Agab. & Greuter (Asteraceae). Biochemical Systematics and Ecology, 97, 104288. [Google Scholar]
  4. Cubas, J., Irl S. D. H., Villafuerte, R., Bello-Rodriguez, V., & al. (2019). Endemic plant species are more palatable to introduced herbivores than non-endemics. Proceedings of the Royal Society B, 286, 20190136. [Google Scholar]
  5. Davis, P.H., Mill, R.R. & Tan, K. (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 10. Edinburgh. [Google Scholar]
  6. Dafni, A., Cohen, D. & Noy-Meir, I. (1981). Life-cycle variation in geophytes. Annals of the Missouri Botanical Garden, 68, 652–660. [Google Scholar]
  7. Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. & Adıgüzel, N. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Red Data Book of Turkish Plants) Pteridophyta and Spermatophyta. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Yayınları, Ankara. [Google Scholar]
  8. Emek, Y. (2010). Rhaponticoides mykalea (Hub.-Mor.) M.V.Agab. & Greuter ’nın in vitro koşullarda çoğaltılması ve bu süreçlere etki eden faktörlerin araştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji ABD, Aydın. [Google Scholar]
  9. Emek, Y. & Erdağ, B. (2010). Rhaponticoides mykalea (Hub.-Mor.) M.V.Agab. & Greuter’nın Kuşadası Populasyonu Üzerine Gözlemler. Research Journal of Biologicial Sciences, 3(2), 169-174. [Google Scholar]
  10. Emek, Y. & Erdağ, B. (2012). Kritik tehlike altındaki endemik bitki Rhaponticoides mykalea (Hub.-Mor.) M.V.Agab. & Greuter’nın in vitro tohum çimlenmesi üzerine araştırmalar. Nevşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitü Dergisi, 1(2), 46-59. [Google Scholar]
  11. Emek, Y. & Erdağ, B. (2013). In vitro propagation of critically endangered endemic Rhaponticoides mykalea (Hub.-Mor.) M.V.Agab. & Greuter by axillary shoot proliferation. In: S.O., Marina (Ed). Current Progress in Biological Research, Chapter 9, ISBN 978-953-51-1097-2. [Google Scholar]
  12. Emek, Y. & Erdağ, B. (2014). In vitro somatic embryogenesis and antioxidant enzyme activities in Rhaponticoides mykalea (Hub.-Mor.) M.V.Agab. & Greuter critically endangered endemic plant. Fresenius Environmental Bulletin, 23(4), 1051-1057. [Google Scholar]
  13. Emek, Y. & Erdağ, B. (2020). In vitro propagation of endemic and endangered Rhaponticoides mykale using mature and immature zygotic embryos. Comptes Rendus de l’Acade´mie Bulgare des Sciences, 73(3), 355-362. [Google Scholar]
  14. Eren, Ö., Emek, Y. & Şentürk, M. (2018). Aydın Gaşağı [Rhaponticoides mykalea (Hub.-Mor.) M.V. Agab. & Greuter] Tür Eylem Planı. T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı IV. Bölge Müdürlüğü Aydın Şube Müdürlüğü Yayını, Aydın. [Google Scholar]
  15. Garcia-Jacas, N., Susanna, A., Mozaffarian, R. & Ilarslan, R. (2000). The natural delimitation of Centaurea (Asteraceae: Cardueae): ITS sequence analysis of the Centaurea jacea group. Plant Systematics and Evolution, 223, 185-199. [Google Scholar]
  16. Garcia-Jacas, N., Susanna, A., Garnatje, T. & Vilatersana, R. (2001). Generic delimitation and phylogeny of the subtribe Centaurea (Asteraceae): A combined nuclear and chloroplast DNA analysis. Annals of Botany, 87, 503-515. [Google Scholar]
  17. Garcia-Jacas, N., Uysal, T., Romashchenko, K., Suárez-Santiago, V.N., Ertugrul, K. & Susanna, A. (2006). Centaurea revisited: a molecular survey of the Jacea group. Annals of Botany, 98, 741-753. [Google Scholar]
  18. Gonzalez-Benito, E., Martin, C. & Iriondo, J. M. (1995). Autoecology and conservation of Erodium paularense Fdez. Glez. & Izco. Biological Conservation, 72, 55-60. [Google Scholar]
  19. Greuter, W. (2003). The Euro-Med treatment of Carduae (Compositae): Generic concepts and required names. Willdenowia, 33, 49-61. [Google Scholar]
  20. Greuter, W., Agababian, M. & Wagenitz, G. (2005). Vaillant on Compositae: Systematic impact and nomenclatural consequences. Taxon, 54, 149-174. [Google Scholar]
  21. Greuter, W. (2006+). Compositae (pro parte majore). In: Greuter, W. & Raab-Straube, E. von (Ed.). Compositae. Euro-Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. [Google Scholar]
  22. Hayta, S., Bayraktar, M., Baykan Erel, S. & Gurel, A. (2017). Direct plant regeneration from different explants through micropropagation and determination of secondary metabolites in the critically endangered endemic Rhaponticoides mykalea. Plant Biosystems, 151 (1), 20–28. [Google Scholar]
  23. Hilpold, A., Vilatersana, R., Susanna, A. & et al. (2014a). Phylogeny of the Centaurea group (Centaurea, Compositae) – geography is a better predictor than morphology. Molecular Phylogenetics and Evolution, 77, 195–215. [Google Scholar]
  24. Hilpold, A., Garcia-Jacas, N., Vilatersana, R. & Susanna, A. (2014b). Taxonomical and nomenclatural notes on Centaurea: A proposal of classification, a description of new sections and subsections, and a species list of the redefined section Centaurea. Collectanea Botanica, 33, e001. [Google Scholar]
  25. Huber-Morath, A. (1979). Novitiae florae anatolicae 13. Bauhinia, 6(3), 370–371. [Google Scholar]
  26. Kaynak, G. & Tarımcılar, G. (2001). Centaurea mykalea Hub.-Mor. Asteraceae (Compositae). The Karaca Arboretum Magazine, 6(2), 81-84. [Google Scholar]
  27. Lesica, P. (1992). Autecology of the Endangered Plant Howellia Aquatilis; Implications for Management and Reserve Desig. Ecological Applications, 2, 411-421. [Google Scholar]
  28. Negaresh, K., Khoshroo, S.M.R., Karamian, R. & Joharchi, M.R. (2015). A revision of Rhaponticoides (Asteraceae, Cardueae–Centaureinae) from Iran. Phytotaxa, 213(2), 87–101. [Google Scholar]
  29. Nettle, D. & Frankenhuis, W. E. (2020). Life-history theory in psychology and evolutionary biology: one research programme or two? Philosophical Transactions of the Royal Society B, 375, 20190490. [Google Scholar]
  30. Niklas, K.J. (2008). Life Forms, Plants. Encyclopedia of Ecology, 2160–2167. [Google Scholar]
  31. Nydegger-Hügli, M. (1994). Sechste erganzungen zu P. H. Davis ‘‘Flora of Turkey and the East Aegean Islands’’ 1–10 (1965–1988). Bauhinia 11(2), 114. [Google Scholar]
  32. Oskay, D. (2017). Reproductive biology of the critically endangered endemic plant Erodium somanum in Turkey. Turkish Jounal of Botany, 41, 171-191. [Google Scholar]
  33. Oskay, D. (2020). Conservation Essays and Phenology of Critically Endangered Endemic Plant Erodium somanum. Celal Bayar University Journal of Science, 16, 237-243. [Google Scholar]
  34. Özdöl, T. (2020). İzmir ili, Menderes, Seferihisar ve Özdere arasında kalan bölgenin florası, Yüksek Lisans Tezi, Biyoloji Anabilim Dalı, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 224 sayfa. [Google Scholar]
  35. Raunkiaer, C. (1934). The life forms of plants and statistical plant. Geography Claredon Press, Oxford. [Google Scholar]
  36. Segginger, N. (2018). İki endemik Rhaponticoides türünün (R. mykalea Hub.-Mor. ve R. hierroi Eren) antimikrobiyal, antioksidan etkisinin incelenmesi ve toplam fenol bileşik miktarinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, 50 sayfa. [Google Scholar]
  37. Susanna, A., Garcia-Jacas, N., Soltis, D.E. & Soltis, P.S. (1995). Phylogenetic relationships in tribe Carduae (Asteraceae) based on ITS sequences. American Journal of Botany, 82, 1056-1068. [Google Scholar]
  38. Susanna, A. & Garnatje, T. (1999). Molecular phylogeny of Cheirolophus (Asteraceae: Cardueae Centaureinae) based on ITS sequences of nuclear ribosomal DNA. Plant Systematics and Evolution, 214, 147-160. [Google Scholar]
  39. Susanna, A., Garcia-Jacas, N., Hidalgo, O., Vilatersana, R. & Garnatje, T. (2006). The Cardueae (Compositae) revisited: insights from a ITS, trnL-trnF and matK nuclear and chloroplast DNA analysis. Annals of the Missouri Botanical Garden, 93, 150-171. [Google Scholar]
  40. Takenaka, A., Washitani, I., Kuramoto, N. & Inoue, K. (1996). Life history and demographic features of Aster kantoensis, an endangered local endemic of floodplains. Biological Conservation, 78, 345-352. [Google Scholar]
  41. Teixeira, T.M. & Nazareno, A.G. (2021). One Step Away From Extinction: A Population Genomic Analysis of A Narrow Endemic, Tropical Plant Species. Frontiers in Plant Science, 12, 730258. [Google Scholar]
  42. Kuramoto, N., Takenaka, A., Washitani, I. & Inoue, K. (1992). A conservation biology of Aster kantoensis growing along the Tama River. Journal of The Japanese Institute of Landscape Architecture, 55, 199-204. [Google Scholar]
  43. Inoue, K., Washitani, I., Kuramoto N. & Takenaka, A. (1994). Factors controlling the recruitment of Aster kantoensis (Asteraceae) I. Breeding system and pollination system. Plant Species Biology, 9, 133-36. [Google Scholar]
  44. Sağıroğlu, M., Aslan, S. Vural, M. & Yılancı, M.S. (2019). Nadir endemik bir tür üzerine notlar: Rhaponticoides pythiae (Azn. & Bornm.) M.V.Agab. & Greuter / Yitiktülüşah. Bağbahçe Bilim Dergisi, 6(2), 37-41. [Google Scholar]
  45. Schemske, D. W., Husband, B. C., Ruckelshaus, M. H., Goodwillie, C., Parker, I. M. & Bishop, J. G. (1994). Evaluating approaches to the conservation of rare and endangered plants. Ecology, 75, 594-606. [Google Scholar]
  46. Shteina, I., Noy-Porat, T. & Eshel, A. (2016). Life cycle and reproductive botany of Scilla hyacinthoides, a Mediterranean geophyte. Scientia Horticulturae, 201, 167-174. [Google Scholar]
  47. Wagenitz, G. (1975). Centaurea L. In: Davis, P.H. (Ed). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 5. Edinburgh. [Google Scholar]
  48. Witkowski, E.T.F., Dahlmann, L.A., & Boycott, R.C. (2001). Conservation biology of Kniphofia umbrina, a critically endangered Swaziland serpentine endemic. South African Journal of Science, 97, 609-616. [Google Scholar]
Meta
Vol. 6 (4)
Download
Metric
History
Related

Volume 6 Issue 4

December 2022

All Manuscript
Copyright © 2025 International Journal of Innovative Approaches in Science Research.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY-NC-ND
All elements of this website were created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.