International Journal of Innovative Approaches in Science Research
Abbreviation: IJIASR | ISSN (Print): 2602-4810 | ISSN (Online): 2602-4535 | DOI: 10.29329/ijiasr

Original article    |    Open Access
International Journal of Innovative Approaches in Science Research 2022, Vol. 6(3) 153-168

Antalya'da Doğal Olarak Yayılış Gösteren Bazı Sideritis Türlerinin Toprak Üstü Kısmından Elde Edilen Uçucu Yağlar: Miktar, Kimyasal Kompozisyon ve Toplam Fenolikler

Ahu Çınar & Kenan Turgut

pp. 153 - 168   |  DOI: https://doi.org/10.29329/ijiasr.2022.474.3

Published online: September 30, 2022  |   Number of Views: 50  |  Number of Download: 327


Abstract

Dünyada 224 cins ve yaklaşık 5.600 türle temsil edilen en geniş çiçekli bitki familyalarından birisi olan Lamiaceae familyası Türkiye’de toplam 45 cins, 565 tür ve 765 takson ile temsil edilmektedir. Lamiaceae familyasında yer alan ve 150’den fazla tür içeren Sideritis cinsi dünyada özellikle Akdeniz havzasında yayılış göstermektedir ve ülkemizde 36’sı endemik olan 55 takson ile temsil edilmektedir. Bu yüksek endemizim oranı nedeni ile Türkiye Sideritis cinsinin iki gen merkezinden biri olarak kabul edilmektedir.

Antalya Bölgesi’nde doğal yayılış gösteren 2 tek yıllık, 6 çok yıllık taksonun 12 lokasyondan örneklenerek incelendiği bu çalışmada, populasyonların uçucu yağ verimi % 0.0-0.3 aralığında bulunmuştur. En yüksek değer Sideritis congesta türünün Akseki lokasyonundan (% 0.3) elde edilirken bazı örneklerden uçucu yağ elde edilememiştir. 8 taksonda toplam 12 populasyona ait uçucu yağ örneğinin içerik analiz sonuçlarında toplam 55 bileşik tanımlanmıştır. Bu bileşiklerden β-pinen, α-pinen, limonen, linalol, karyofilen oksit, germakren-D ve δ-kadinen bileşikleri hem miktar hem de tanımlandığı örnek sayısı bakımından öne çıkan bileşikler olarak dikkat çekmiştir.

Fenolik madde miktarlarının araştırılması amacıyla 14 takson ayrıca örneklenerek değerlendirilmiş, çalışmanın sonucunda populasyonlara ait toplam fenolik madde miktarlarının 27.5-68.9 mg GAE/g aralığında değiştiği bulunmuştur. En yüksek değer Sideritis stricta türüne ait örnekte, en düşük değer ise lokal endemik bir tür olan Sideritis albiflora türüne ait örnekte tespit edilmiştir.

Keywords: Sideritis Spp., Uçucu Yağ, Kimyasal Kompozisyon, Toplam Fenol


How to Cite this Article

APA 6th edition
Cinar, A. & Turgut, K. (2022). Antalya'da Doğal Olarak Yayılış Gösteren Bazı Sideritis Türlerinin Toprak Üstü Kısmından Elde Edilen Uçucu Yağlar: Miktar, Kimyasal Kompozisyon ve Toplam Fenolikler . International Journal of Innovative Approaches in Science Research, 6(3), 153-168. doi: 10.29329/ijiasr.2022.474.3

Harvard
Cinar, A. and Turgut, K. (2022). Antalya'da Doğal Olarak Yayılış Gösteren Bazı Sideritis Türlerinin Toprak Üstü Kısmından Elde Edilen Uçucu Yağlar: Miktar, Kimyasal Kompozisyon ve Toplam Fenolikler . International Journal of Innovative Approaches in Science Research, 6(3), pp. 153-168.

Chicago 16th edition
Cinar, Ahu and Kenan Turgut (2022). "Antalya'da Doğal Olarak Yayılış Gösteren Bazı Sideritis Türlerinin Toprak Üstü Kısmından Elde Edilen Uçucu Yağlar: Miktar, Kimyasal Kompozisyon ve Toplam Fenolikler ". International Journal of Innovative Approaches in Science Research 6 (3):153-168. doi:10.29329/ijiasr.2022.474.3.

References
  1. Baser, K.H.C. ve Kırımer, N. 2006. Essential Oils of Lamiaceae Plants of Turkey, Acta Horticulturae, No: 723, 163-171 pp. [Google Scholar]
  2. Baydar, H. 2007. Tıbbi, Aromatik ve Keyif Bitkileri Bilimi ve Teknolojisi, SDÜ Yayınları, Yayın No: 051, 348 s. [Google Scholar]
  3. Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. ve Adıgüzel, N. 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler). Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi. [Google Scholar]
  4. Ezer, N., Sezik, E. ve Erol, K., 1991. Bazı Sideritis Türlerinin Antispazmodik Etkileri, IX. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Bildiriler, 16-19 Mayıs 1991 (Ed. K.H.C. Başer), s: 371. [Google Scholar]
  5. Ezer, N., Vila, R., Canigueral, S. and Adzet, T. 1996. Essential Oil Composition of Four Turkish Species of Sideritis. Phytochemistry, 41: 203-205. [Google Scholar]
  6. Karadoğan, T., Baydar, H. ve Özçelik, H., 2003. Göller Yöresinde Lamiaceae Familyasına Dahil Bitki Türlerinin Tespiti ve Tıbbi ve Aromatik Değerlerinin Belirlenmesi, TÜBİTAK Projesi Sonuç Raporu, Proje No:TOGTAG-2599 [Google Scholar]
  7. Kırımer, N., Tabanca, N., Özek, T., Tümen, G. and Başer, K.H.C. 2000. Essential Oils of Annual Sideritis Species Growing in Turkey, Pharmaceutical Biology, 38 (2): 106-111 [Google Scholar]
  8. Kırımer, N., Başer, K.H.C., Demirci, B. and Duman, H. 2004. Essential Oils of Sideritis Species of Turkey Belonging to the Section Empedoclia, Chemistry of Natural Compounds, 40(1): 19-23 [Google Scholar]
  9. Kırımer, N., Demirci, B., İşcan, B., Baser, K.H.C. and Duman, H. 2008. Composition of the Essential Oils of Two Sideritis Species from Turkey and Antimicrobial Activity. Chemistry of Natural Compounds, 44(1): 121-123. [Google Scholar]
  10. Özcan, M., Chalchat, J.C. ve Akgül, A. 2001. Essential Oil Composition of Turkish Mountain Tea (Sideritis spp), Food Chemistry, 75: 459-463. [Google Scholar]
  11. Özek, G., Demirci, F., Özek, T., Tabanca, N., Wedge, D.E.., Khan, Sh. I., Başer, K.H.C., Duran, A. ve E. Hamzaoglu, 2010. Gas chromatographic–mass spectrometric analysis of volatiles obtained by four different techniques from Salvia rosifolia Sm., and evaluation for biological activity, J. Chrom. A, 1217, 741-748 [Google Scholar]
  12. Özkan, G., Sağdıç, O., Özcan, M., Özçelik, H. ve Ünver, A., 2005. Antioxidand and Antibacterial Activities of Turkish Endemic Sideritis Extracts, Grasas y Aceites, 56 (1): 16-20. [Google Scholar]
  13. Özkan, G., 2009. Comparison of Antioxidant Phenolics of Ethanolic Extracts and Aqueous Infusions from Sideritis Species. Asian Journal of Chemistry, 21(2): 1024-1028. [Google Scholar]
  14. Petreska, J., Stefova, M., Ferreres, F., Moreno, D.A., Tomas-Barberan, F.A., Stefkov, G., Kulevanova, S., Gil-Izquierdo, A., 2011. Potential Bioactive Phenolics of Macedonian Sideritis Species used for Medicinal “Mountain Tea”, Food Chemistry, 125: 13-20. [Google Scholar]
  15. Spanos, G. ve Wrolstad, R.E. 1990. Influence of processing and storage on the phenolic composition of Thompson seedless grape juice. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 38, 1565-1571. [Google Scholar]
  16. Tabanca, N., Kirimer, N., Baser, K.H.C. 2001. The Composition of Essential Oil From Two Varieties of Sideritis erythrantha var. erythrantha and var. cedretorum”, Turkish Journal of Chemistry, 25: 201-208. [Google Scholar]
  17. Tunalıer, Z., Koşar, M., Öztürk, N., Başer, K.H.C., Duman, H., Kırımer, N., 2004. Antioxidant Properties and Phenolic Composition of Sideritis Species, Cheemistry of Natural Compounds, 40 (3): 206-210. [Google Scholar]
  18. Vinokur, Y., Rodov, V., Reznick, N., Goldman, G., Horev, B., Umiel, N., Frieman, H., 2006. Rose Petal Tea as an Antioxidant-rich Beverage: Cultivar Effects. Journal of Food Science, 71(1): 542-547. [Google Scholar]
  19. Yeşilada, E. ve Ezer, N. 1989. Antiinflammatory Activities of Some Sideritis spp. Growing in Turkey. International Journal of Crude Drug Reserarch 27(11): 38-40. [Google Scholar]
  20. Yordanova, M. and Apostolova, I. 2000. Estimation of the Status of Representative Populations of Sideritis scardica Griseb. in the Rhodopi Mts, Phytologia Balcanica, 6 (1): 43-57. [Google Scholar]
  21. Zheng, W., Wang, S. Y., Antioxidant Activity and Phenolic Compounds in Selected Herbs. Journal Agricultural and Food Chemistry, 49, 5165-5170, (2001). [Google Scholar]